پجّار | محمد بیگ بیگل

بیگ محمد بیگل | فوٹو : ریگزار

پجّار

محمد بیگ بیگل

 

پروفیسر اے آر داد ءَ وتی سیاھگ "بیگ ءِ گولڈ فلیک ءِ ردانک نویسی ءِ" گُڈّسر ءَ نوشتہ کتگ کہ

"واجہ درگوز کن۔ تئی اے کستر تئی لبزانکی ارزشتءَ گشّینت نہ کنت۔انّی ایوک تئی ھَمُک نبشتانک ءَ چو ایدگہ وانوکاں کندگی نبشتانکے سرپد بیت ءُ وانیت۔ آ چی بزانت کہ بیگ ءَ ھمے کندگی نبشتانک ءِ نویسگ ءَ چنچو گولڈ فلیک کشّتگ ءُ وتی زند ءِ روچ کم کتگ اَنت۔،،

 

داد ءِ دانائی ھدائی دادے۔آکہ ھرچی گشیت گوں وتی زانت ءِ بھیسہ،زرد ءِ پاکی ءُ شعور ءِ آگہی ءَ گشیت۔ چیزانی بابتا آئی ءِ اپروچ Rational ءُ Objective انت- البت اے زانگ نہ بیت کہ گولڈ فلیک ءِ سرشون ءَ آ گواچن ءِ چنچو نزیک انت۔ اشی ءِ سبب اے نہ انت کہ اے بابتا آئی ءِ objective بے بلا مُجین یا Opaque بیتگ- بلکہ اشی ءِ سبب ایش انت کہ من وت نزاناں کہ گواچن چی انت۔

 

اے جی آر مُلّا ءِ مُلّائی ءِ پیما یک پچیں حقیقتے کہ من سیگار باز کشّاں ءُ وتی دل ءَ نہ رنجیناں۔ بلے چُش ھم نہ انت کہ من چش ایوک نبیسگ ءِ وھداں کناں۔ چش اگاں بیتیں گڑا چہ دْرستاں گیش سیگار من وتی کارگس ءَ بہ کشّ اتیں،چیاکہ اوداں من تاں شش ھپت کلاک ءَ بس ھمے نبیسگ ءِ کار کناں۔او ھمیشی ءِ سوک ءَ برے برے منی بردست ءُ موردانگ درد ھم کننت-بلے مجال انت من ءَ ھمے نیام ءَ سیگار ءِ ھیال ھم بئیت۔

 

بُندر ءَ یک چیزے ءِ گوں کسے ءَ تاں دیر ھمگرنچی پہ ھما کسءَ پجّار جوڑ بیت۔ انچو کہ مار گریں جوگیانی پجّار آھانی مُرلی انت۔ ھمے پیم اگاں بلوچی لبزانک ءَ چمے شانک بد ئے گڑا زانگ بیت کہ دزلٹ،چادر ءُ بگل ءَ کتاب سید ھاشمی ءِ پجّار۔ قراقلّی کلاہ ءُ کوٹ مراد آوارانی ءِ پجّار-قائداعظم ءِ بُرزیں کلاہ ءُ گوش ءِ باجا میر عیسٰی قومی ءِ پجار۔ سیاہیں چشمک ءُ زنڈیں دپار میر عابد آسکانی ءِ پجار۔ چیئر ماؤ ءِ کلاہ منیر مومن ءِ پجار۔ بگل جول صبادشتیاری ءِ پجار۔ بلوچی کلاہ استاد کریم رضا ءِ پجار ءُ دگہ دگہ۔

 

ھمے پیم من ءَ گیر نئیت کہ من وتی پنجاہ ءُ پنچ سال ءِ نوکریانی نیام ءَ یکروچے ھم بے بقچہ یا بریف کیس ءَ وتی کارگس ء شتگاں۔ ایڈؤل بگندئے ھمے دائم موجودیں بقچہ منی غلامی ءِ پجار جوڑبیتگ۔ بلکن ھمے سبب انت کہ "شیمّازی گل ءِ "سرپنچ ءُ منی وش گونگ ءُ شکرگالیں سنگت،جان دشتی ءَ منی شیمّازی نام بقچہ ایر کتگ۔

 

یکروچے ماں کراچی ءَ،شہزادگ ءُ شہدانگیں مقبول انور ءِ چارمی طبق ءِ ھنکین ءَ وھدے من پہ مُرہز کنگ ءَ پاداتکاں،تہ آئی ءَ پہ مزن مھر ءُ احترام منی بقچہ وتی دست ءَ زُرت۔ بلے ھما دمان ءَ وھدے آئی ءَ مرت کہ بقچہ گران انت،گڑا آئی ءَ وتی دست ءَ لونجانیں ھمے بقچہ ءَ روک روک چاران ءُ بچکندان ءَ جست گپت

 

""واجہ اشی ءَ چے مان؟

 

ھمے کاگد ماگد انت۔،،من درّائینت ءُ دگہ ھچ نہ گشت۔اسل ءَ راستی ایش انت کہ آروچی من مقبول ءَ پرے ھاترا سرجمیں پسّہ ندات کہ آئی ءِ اناگتیں جست ءَ من ءَ بِرّ کت۔

 

یکرندے من ءَ سنگتے ءَ فون کت کہ صدر ءِ فلان ھوٹل ءَ بیا کہ چائی کوپے وریں ءُ ھال اھوالے کنیں- عصر ءِ وھد ءَ من چہ وتی کارگس ءَ تچکا ھما کیفے ءَ شُتاں کہ اود ءَ آ منی وداریگ ات۔ وھدے من ھوٹل ءَ پترتاں ءُ انچو کہ آئی ءِ چم پہ من کپت آئی ءَ انچیں ٹہکے جت کہ گشئے زانا دُور ساھت منی پتلون ءِ فلائی پچ ات۔ پمیشکا من کمے کوچرا بوت ءُ فلائی ءِ نیمگا دلگوش کت- الحمد للہ ،زِپّ وتی جاہ ءَ بروبر ات۔پہ کلہے ایکش ءُ آکش ءِ مبزانی نیمگا چاران ءَ من آئی ءِ دیمئے کرسی ءَ نشتاں- درھبات ءُ تیار جوڑی ءَ رند من آئرا پُرسِت:یار دلوش! سچ سچ بگش، تو چیا کند ات؟،،

 

گشت ےِ:"بچار بیگ جان،من ھردیں کہ تئی دست ءَ لونجانیں اے بیگ ءَ گنداں تہ من ءَ کھنیں زمانہ ءِ ھما حجام گیر کاینت کہ ھلک ءُ دمکاں گردِت ءُ زھگانی پُر بوٹیں سر اش ساتنت ءُ برے برے:ھَیّا بَچا بُرز ءَ بچار،، گشان ءَ گوبڈویے ءَ را بُر ات اش ھم۔،،

 

بلے نی کہ ھبر پجّار ءِ چست بیتگ،من ءَ موہ ھم است-ءُ من بِرّ ھم نیاں،گڑا بایدانت من مقبول ءَ وتی بقچہ ءِ اسراراں بدیاں۔

 

شہدانگیں مقبول!وتا مپت ھدا پریشان ءُ وتی ناگمانیں گمان ءَ بے پکار در پہ در مکن- منی اے بقچہ یک تل ما تلیں بیگے کہ ایشی ءِ تھا لھتے بے ارزشتیں چیز مان-اشی ءِ جہل تریں تل ءَ منی کُرّگ ءِ قبص واھندی، سََند زانندگی، شناسنامہ ءِ نقل،یک باکسے،یک لائیٹرے،چسپان گلو ءِ یک لٹّے،یک زنڈیں مارکرے،لھتے بال پین، پشاّنک ءُ لاپ ءِ چنت گولی،یک گونڈیں کارچے،دو پینسل،یک پینسل تراشے،یک جیبی سررندے،لھتے سکّہ ء رائج الوقت ءُ دگہ لھتے انچیں بلا ءُ بتّر انت کہ آھانی بابتا من وت ھم نزاناں پرچیا منی سرا چٹّی انت-اے درستیں چیزانی چکّءَ وشرنگیں پلاسٹک فائیل کَؤرے تالان انت-ھمے cover ءِ لاپ ءَ لھتے اسپتیں کاگد انت کہ پہ نستگیں قلمے ءِ بوسگ ءَ ھر دمان آمادہ انت- پلاسٹک کؤر ءِ بُرز ءَ بقچہ ءِ دومی تل بنا بیت- اے تل ءَ انگریزی اخبارے ءِ ھما سنڈے میگزین ءُ ایدگہ جوانیں آرٹیکل انت کہ من ءَ وانگی أنت،ایر انت-بلے برے برے چو ھم بیت کہ دزگٹیانی سبب ءَ دودو،سئے سئے ھپتگ ءِ اخبار وانگ نہ بنت ءُ بقچہ ءِ لاپ ءَ مُچ بنت- چشیں جاور ءَ من اشاں شُمال ءِ دیما دیاں ءُ وتی بار ءَ سُبک کناں۔

 

اشانی چکّ ءَ دگہ یک پلاسٹک کؤرے کہ اشی ءِ لاپ ءَ لھتے ھورکیں لفافہ، ڈاک ءِ ٹکٹ،اسپیتیں کاگد ءُ لھتے ھاس ھاسیں ڈس ءُ نشان انت- ءُ کؤر ءِ چک ءَ منی جنجالیں موبائل ءُ پجارّیں گولڈ فلیک ایرانت- سگریٹ ءِ اے سیّل بندیں پیکٹ چہ ھما پچیں پینٹ ءَ ابید انت کہ مدام منی کیسگ ءَ ایر انت اش انت منی بقچہ ءِ گواچن،اش انت منی بیگ ءِ الٹرا ساؤنڈ-نی کسے اشی ءِ سرا بیچاّر بہ کنت،گڑا سرپد بیت کہ من وتی ھمے پجاری بقچہ ءِ اندر ءَ،چہ دْرستاں بالا تر ءُ شرپدار ترین مقام وتی پجاری گولڈ فلیک ءَ داتگ۔

 

منی کماش یک دیندار،پرھیزگار ءُ درویش تبیں انسانے ات- پمیشکا زھگانی وانینگ ءُ تمیزداری ءِ درچ ءَ سَک ترند ات- گڑا ھبر پادکئیت من آخر چتور دوازدہ سینزدہ سال ءِ عمر ءَ سیگار کشّی بنا کت؟اشی ءِ نیمون یک انچیں بے نام شخصے کہ نا وَ من دیستگ ءُ نیکہ درست ئےِ کناں- بُندر ءَ اے ھمے بے نام ءُ نادیستیں شخص انت کہ من ءَ اے سوگات ءُ پجّار ئےِ بخشات۔

 

منی درویش تبیں کماش ءَ وتی ماڈی وئیل کت ءُ ما شت ھمے گل محمدی لین ءِ چارمی دمک ءَ یک کریہہ ءِ جاگہے ءَ نشتیں،تنکہ کماش پہ ما نوکیں جاگہے ءِ بست ءُ بند بہ کنت- کریہہ ءِ ھمے لوگ اگن چہ کھن ات، بلے مزن،مُھر ءُ پراہ ات-اشی ءِ سر ءَ بس یک کوٹی یے ات کہ آئی ءِ دیما یک پراہ ءُ سر بندیں درانڈہ یے ات- اسکول ءِ سبق یا قرآن ءِ یادگرگ ءِ ھاترا منی مات ءَ من ءَ ھمروچ بُرز ءَ دیم دات تنکہ من پہ قرار ءُ ایمنی بہ نند ءُ بواناں-

مات ءَ من ءَ دات کہ برز ءِ کوٹی ءَ مہ رو-من جست گپت کہ پرچیا زانا؟ گشت ئےِ:"آئی ءِ تھا شخصے است کہ کس نزانت نیکے یا بدے۔،،

 

مات ءِ ھمے ھبر ءَ من ءَ گیشتر ھیران کت- پمیشکا پدا جستوں کت کہ اماّں! ھمے شخص چی یے؟گشت ئےِ

 

"ابّا...اے قدیمیں ارواح انت کہ ھر جاھے کہ دوست اش بیت اوداں کاینت ءُ مقیم بنت- چونائی ءَ اے گوں کس ءَ کار نہ دارنت،بلے برے برے مردم ءَ نکس ھم دینت- پمیشکا نبا کنئے- کوٹی ءِ نزیک ءَ ھم مہ رو۔،،

 

بِلّے من گْونڈ اتاں،بلے توک ءَ پترگ ءِ دمان ءَ من زانت اے انسانی جاگہے نہ انت-اے وَ جنّی لوگے ات یا گڑا ادا شخصے است- حقیقت ءَ اے کوٹی یے نہ ات- ھُرد،گرنچ ءُ پنیکانی امبار جاھے ات-ادا ھرنیمگا کھنیں رلّی، درتگیں گندل،راڑ راڑیں چادر،چلّی ایں،گُد، سستگیں چَوٹ، گستگیں بُوٹ،ٹنگ ٹنگیں موزگ ءُ چاک چاکیں لانکی- دیوال ءَ درنگیں وھد جتیں کوٹ،لیگاریں صدری ءُ دھنزاں پُرّیں اوور کوٹ- من ءَ یادانت کہ یک کنڈے ءَ پرشتگیں میز ءُ لنگیں کرسی یے ھم ایر ات- میز ءِ سرا یک کھن ءُ بے رنگین جگ ءُ جرّی ایں گلاسے ءُ ایکش آکش ءَ مرتگیں موم بتیانی باقیات اتنت۔

 

بلے چہ دْرستاں گیش ھما چیز ءَ کہ من ءَ ھیران کت،آ فرش ءِ سرا سیگار ءِ بے کساس ٹوٹا اتنت کہ ھر گورا تالان اتنت- انچو زانگ بوت گشئے اے شخص ءَ ماں وتی ھیاتی ءَ بید چہ سیگار کشگا دگہ ھچ نہ کتگ ات۔

 

بس ھما روچ ءَ بگر دیم اینگو شخص ءِ ھمے ٹوٹا منی گُٹّ ءَ لوپ بوتنت-نہ زاناں پرچیا او پہ کجام سوک ءَ من ھمروچ کوٹی ءَ پترتاں ءُ دو سئے ٹوٹا روک کت ءُ کشّت اول اول ءَ وَ منی سر ڈمبر ات ءُ زبان منی کُچّل بوت، بلے مدان مدان ءَ ھبر چپّی بیان بوت- بزاں ھما روچ ءَ کہ من ٹوٹا نہ کشّت،منی سرا درد کت ءُ بے بے چاڑ بیتاں-ایڈول سیگار گشئے منی طلب ءُ نزوری جوڑ بیان بوت۔

 

گمان انت کہ ھما وھداں من انگریزی ءِ ھپتمی کلاس ءَ وانگ ءَ اتاں، تہ اسکول ءِ ھاف ٹائم ءَ ما نزیک ءِ ھوٹل ءَ پہ چاہواری ءَ شتیں- چہ ھما روچاں منی یاری گوں گولڈ فلیک ءَ بنا بوت- بزاں دانگے ھاف ٹائم ءَ او دگہ دانگے شپ ءَ کہ ما لھتے بچک پہ فلمی سؤت اشکنگ ءَ نوری ءِ ھوٹل ءَ شتیں- چونیں وش ءُ بے دردوریں دؤرے ات-کندن لعل سہگل-کے سی ڈے، لتا منگیشکر ، شمشاد بیگم، بی بی نور جہان، خورشید بیگم، رافع، مکیش ءُ ماناڈے ءِ بے وت کنوکیں توارانی نیام ءَ گولڈ فلیک ءِ وش بوٹیں دوتّاں یک انچیں کیفے ءُ کمارے پیدا کت کہ اے وھد ءَ ھم منی وھد جتیں ارواہ آرا مارگ ءَ انت۔

 

ھر دمان کہ چم کئیل بنت چہ ارس ءَ

چوں کنیں ما ترا شموشت نہ کت

مراد ساحر،،،،

 

بلے چو ھم نہ انت کہ من وتی تیوگیں زند ءَ بس گولڈ فلیک کشتگ- اناّں! انچوکہ ھدادادیں کشور ءَ جابریں ایوب اتک ءُ رُزوا بوت، عیساشیں یحییٰ اتک روسیاہ بوت، زلفی ایں بھٹو اتک ءُ دار ءَ کشگ بوت- مکّاریں ضیا اتک ءُ پد ئےِ گار بوتنت- ظالمیں مشرف اتک ءُ بے شرف بوت،ھمے پیم،سیگار کشی ءِ حوالہ ءَ منی زند ءَ ھم مزن مزنیں انقلاب گوں رنگ رنگیں سیگاراں اتک ءُ منی گوات بخشیں پُپ اش دوت مار کتنت- چہ ھمے دوت ماریں سیگاراں،ھما کہ من ءَ یادانت آھانی نام ایڈؤل انت: بَرکلے،سیزرز ،پاسنگ شو ،پیلّاتی، کپسٹن،ولّز ءُ بوڈبائن۔

 

من زانان کہ لھتے مردم چشیں گپاں "زیب داستان " گشنت ،پمیشکا پہ چشیں ناباوریں مردماں من ادا یک گواجارے دیاں

روچ پنچ شنبہ 28 اکتوبر2008 ساھت سباہ ءِ ھشت ءُ نیم من چو ھمروچ ءِ داب ءَ کُرّگ ءَ جماّز دیم پہ وتی کارگس روان اتاں-مؤلم وش ءُ جمبراں پہ الکاپی بستگ ات۔

 

چاند بی بی روڈ ءِ گورنمنٹ کالج برائے خواتین ءِ ماڑی ءَ گوازینان ءَ منی کرّگ بوھرہ پیر ءِ نیمگا میزان میزان روان ات-گامے دیما آلٹو کارے گوں وش رواجی ءَ منی پیشواہ ات- ابیتک ءُ بیتواریں ڈبل روڈ ءِ دوھیں پہناتاں، سباہ ءِ اے سارتیں ساھت ءَ ٹریفک نہ بوھگ ءِ برابر ات-نا من ءَ اشتاپ ات ءُ نیکہ سرزاھر ءَ آلٹو والہ ءَ-پمیشکا منی کُرّگ ءُ آلٹو،ھردو دُم پہ دمب پہ وش گامی جنزان اتنت۔

 

بلے دمانے نہ گْوست گشئے زانا زمین چنڈِت ءُ چاگرد ءِ ساکمی پرشت- اناگہ آلٹو والہ ءَ وتی گاڑی پہ سک ترندی راستیں پھنات ءَ ھمے داب ءَ بُرّ ات کہ من ءَ جت ءُ دُور ئےِ چگل دات- اے ناگمانی گورگند ءِ سبب ءَ پہ کلہے منی ھوش گار بوت- ءُ چو منی جند ءَ اوبالیں کرّگ ھم منی پادیناں بیتوار ءُ بے سُدّ ءَ دراج ات- بلے دانکہ پریشتگ گْونگیں راہ گوزے تچان ءَ اتک ءُ من ئےِ چست کت، آلٹو کار چہ ما دُور شتگ ات۔

 

تہ گوں ھیرانی من ءَ چارگا لگّت- من پریشان بیتاں کہ آخر آئی ءِ ھیرانی ءِ سبب چی انت-بلے وھدے من ھم وتی ٹپّی ایں دست ءِ نیمگ ءَ دلگوش دات،تہ من چہ آ مرد ءَ گیشتر ھیران بیتاں.....چی ءَ کہ

گولڈ فلیک ءِ گیمّرتگیں سیگارے

منی موردانگانی نیام ءَ چَسپتگ ات!!

 

٭٭٭

 

دلگوش:  اے نبشتانک ماھتاک بلوچی کوئٹہ ءِ ستمبر2008ءِ تاک ءَ شنگ بوتگ ۔ ما ایشی ءَ چہ طارق پیشکانی ءِ سوب ءَ ، ءُ ماہتاک بلوچی ءِ منت ءَ دوبر شنگ کنگا ئیں۔ ادارہ