 |
| پاروتی ترکی | فوٹو : ریگزار |
پاروتی تِرکی ءِ لچّہ
ہندی ءَ چہ اردو جانک
تصنیف
حیدر
اردوءَ چہ بلوچی رجانک
جاوید
سعید
پاروتی تِرکی 16 جنوری 1994 ءَ ماں ہندوستان ءَ جھارکھنڈ ءِ شھر گملا
ءَ ودی بوتگ۔
آئی ءَ وتی بنکی وانگ ءُ زانگ چہ گملا شہر ءِ جواہر نوودیہ کالج ءَ
سرجم کرتگ ۔ چریشی ءَ رند کاشی ہندو یونیورسٹی بنارس ءَ چہ آئی ءَ ایم اے کرت ءُ
پدا ہمودا ہندی ڈیپارٹمنٹ ءَ چہ "کڑوکھ آدی واسی گیت،جیون راگ ءُ
جدوجہد" ءِ سرحال ءِ سراپی ایچ ڈی اش کرتگ۔
پاروتی تِرکی ءِ
ھُبّ گوں آدی واسی(گیابان وکوُچگ ءِ مہلوک) ءِ شاعری ءُ گیدی سوتاں بندوک اِنت۔ آ
کسّہ ام نبشتہ کنت۔ ہندی ءِ بازیں ویب تاکاں آئی ءِ لچّہ شنگ بنت ۔ آئی ءِ شعرانی
اولی دپتر "پھراُگنا" ہمے سال ءَ شنگ بوتگ۔
پاروتی تِرکی
انوں رانچی یونیورسٹی ءَ گوں بندوکیں رانچی ءِ رام لکھن سنگھ یادو کالج ءِ ہندی ڈیپارٹمنٹ
ءَ اسسٹنٹ پروفیسر اِنت۔
ماں ہندوستان ءَ جھارکھنڈ ءِ شہر گملا ءَ "کڑوکھ "نامیں یک
آدی واسی ( گیابان ءُ کوچگ ءَ نندوکیں مہلوک) کٹم ے آباد اِنت ۔
پاروتی تِرکی ءِ اے لچّہ
کڑوکھ کُٹم ءِ زندمان ءُ آئی ءِ چیدگ،گیابان ءُ قدرت ءَ چہ آہانی سیالی
،مراگش(تہوار)وشی ءُ گم ، دین ءُ سِتک ءِ سرجمیں جیڑہاں جوانی ءَ پدر کن انت۔
اے کلیں لچّہ پاروتی تِرکی ءِ
شعری دپتر "پھر اُگنا" ءُ ہندی ویب تاک " سدانیرا "چہ زورگ
بوتگاں ءُ ماں اردو ءَ رجانک کنگ ءُ اردوءِ تاکبند" اور"ءِ تہا شنگ کنگ
بوتگاں۔
تصنیف حیدر ءِ رجانک کرتگیں اے کُلّیں لچّہ ما چہ آئی ءِ اردو تاکبند
"اور" ءَ چہ زرتگ ءُ ماں بلوچی ءَ رجانک کرتگاں۔ ما ام تصنیف حیدرءِ رند
گیری کرتگ ءُ لچہانی تہا کارمرز بوتگیں کڑوکھ کٹم ءِ زبان ءِ بازیں لبزرجانک نہ
کرتگاں ءُ ہمازبان ءِ جند ءِ لبز دیما آئورتگاں تاکیں ہما زبان ءُ لچہ ءِ قدرتی ءُ
ساچستی زیبائی گار مہ بیت۔
کڑوکھ آدی واسی کٹم ءِ زندمان ءُ ایندگہ جیڑہانی سراپاروتی تِرکی ءِ
ماں ہندی ءَ نبشتگیں اے لچہانی تہا بازیں لبزے ہما آدی واسی کڑوکھ کٹم ءِ
جند ءِ زبان ئیگ انت ۔ءُ لچّہ کارءَ ام ہما وڑا زرتگ ءُ کارمرز کرتگاں، ہندی لبز
کارمرز نہ کرتگاں۔
ہر ہما لچّہ ءِ تہا کہ کڑوکھ
کٹم ءِ زبان ءِ لبز کارمرز بوتگاں ما آہانی بلوچی بدل ہمک لچّہ ءِ چیر ءَ نبشتہ کرتگاں تاکیں پہ وانوکاں فہمگ
ءِ جیڑہ ودی مہ بیت۔
رجانکار:
ج،س
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
: اولینکدو نا مُرگ
آزمان ءَ بالیں
نکدونا سوت گُشگ ءَ اَت
آئی ءِ سوت ءِ
وش الہانیں توار پیدا ک اَت
پوئیں چے چے۔۔۔
پوئیں چے چے ۔۔۔
آئی ءِ سوت ءِ اُش کنگ ءَ گوں
کُل پہم اِتاں
کہ
پہ ہور ءَ انگت وھد است
٭٭٭
: دومینکدو نا مُرگ
یک
نکدونا
گِس ءِ پیش گاہ ءَ
سِٹ ءُ کپ کنان ءُ
زور زورءَ
آساری راگ
الہان کنگ ءَ اَت
پوئیں چے چے۔۔۔
پوئیں چے چے ۔۔۔
گُشگ ءَ اَت
ہور بوہگی اِنت
تم نہ کنوکیں ہور
نکدونا ءِ آساری راگ ءِ
سوت ءَ پد
بے کساس ہور بوت
چریشی ءَ رند کڑوکھراں
وتی زبان ءَ
ہور بوہگ ءِ جار جت
چینپ پوئی ایں۔۔۔۔
ہور بوت
ہور ءَ رند
گیابان ءِ پُلّ
سرپتاں
پدا آئی ءَ وتی زبان ءَ
پُلّانی سرپگ ءِ جار جت
پونپ پوئیں دعا۔۔۔۔
پُلّ سرپ اِتاں
ہمے رنگ ءَ کڑوکھرءُ نکدوناءَ
باوست ءِ یک ہواریں زبانے
ودی کرت
آساری ءِ سوت
ہواری ءَ گشت
٭٭٭
: نکدونا
ایک سبزرنگیں ءُ
دراج دُمبیں مُرگے ،کہ ہمک ہور ءَ پیش چو وش گُٹّی ءَ وتی وش الہانیں توار ءَ گوں ہور
ءِ آہگ ءِ مستاگ ءَ دنت۔
چو کہ نکدونا ءَ من سرپدابوہگ ءَ اوں ، منی ھندءَ ماں بلوچی ءَ ایشی ءَ را"دارکین"
گُشنت۔ بلے بوت کنت بلوچ ڈیھ ءِ ایندگہ بازیں ھندءُ دمگاں نکدونا ءَ را دگہ
دگہ ناماں توار کنگ بہ بیت ۔ گشنت کہ ہندوستان ءِ آدی واسی ( گیاب ءُ کوچگی مردم)
نکدوناءِ زبان ءَ سرپد بنت۔
رجانک کنگ ءِ وھدءَ من کسدن نکدوناءِ بدل "دارکین" نبشتہ
نہ کرتگ پرچاکہ دارکین لبز ءِ تہا سنگینی نیست ۔
: کڑوکھ
آدی واسی ( گیاب ءُ کوچگی مردمانی یک کٹمے)
:کڑوکھر
کڑوکھ آدی واسی مردماناں گشنت۔
آساری راگ :
اے یک راگے کہ کڑوکھر گستا گستا ہمے راگ ءَ
گشنت ۔ اساڑھ کہ یک موسمے ءِ نام انت،اے موسم ءَ گیشتر آساری راگ الہان کنگ بیت۔ رجانکار
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ماخا
وہدے انسان
کشار ،پٹ ءُ
بُرزگانی
جوڑ کنگ ءُ درجنگ ءَ
مشکول ات
بازیں روچانی
ژندی ءَ کوپگ دیان
ات
آئی ءَ دھرمیش ءَ چہ لوٹ ءُ منت کرت
تا
دھرمیش ءَ آئی ءَ را شپ سوگات کرت
پدا بنی آدم شپ ءَ وپت
ءُ روچ ءَ ڈگاراش ننگار کرت
٭٭٭
: ماخا
شپ
: دھرمیش
کڑوکھ آدی واسی کٹم ءِ ھدا بزاں روچ
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
سُکرا، سُکرائن
یک
ہور
ماہ
ءُ آزمان ءِ تہنائیں استال
سُکرا
گشئے کہ کُل
سُکرا ءِ گون ءَ
وداریگ اَنت
دو
سُکرا استال
زَردتران انت
الیکدار ءِ رنگ ءَ بوہان اِنت
پہ آروس ءَ
نوں آ ساڑی اَت
آزمان ءِ
کُلاّں چہ ترپناکیں استال
سُکرا
سُکرائن استال ءَ گوں
آروس کنت
بامسارءَ
دوئیں ہوربنت
ءُ
نوں بینجا راگ ءِ
سوت گشگ بیت۔
٭٭٭
سُکراءُ سُکرائن :
دو استال انت کہ وھدے دوئیں
نزیک بنت تہ کڑوکھ آدی واسی( گیا ب ءُ کوچگی کٹم)آروسی سوت گشنت۔
سُکرا :
آزمان ءِ کلاں چہ گیش ترپناکیں استال انت۔
جنگل دئیت
(گیابان ءِ ندیستگیں طاقت)
پیش ءِ مردم کسہ کارنت
سرپد بہ بوءُ بہ جیڑ
آسرپد کن انت ءُ گشنت۔۔۔
ترا سما اِنت؟
آزمان ءِ بادشاہی وتی راہ ءَ پرچا گسر نہ کنت؟
کوہ ءُ جبل پرچا چہ وتی جاہ ءَ نہ سُرنت؟
کور ءُ جوہاں چوں گیر انت وتی کشک ءُ راہ؟
اے شان کئی انت؟
کئے انت آ؟
کئی وس ءَ انت اے کُلّ
پدا سرپدی دئے انت ءُ گشنت
جنگل دئیت
٭٭٭
گیابان ءِ یک ندیستگیں طاقتے۔
کڑوکھ آدی واسیانی گشگ انت کہ ماں گیابان ءَ "طاقت "جاہ مندانت۔ کہ آہاں آزمان ءِ بادشاہی، کوہ ءُ جبل ،کورءُ جو کُلّاناں یک ھسابے ءَ گوں وتا بندوک کرتگ۔ پمیشکہ کسّے ام وتی راہ ءَ گسر نہ بیت۔
کڑوکھ آدی واسیانی سِتک انت کہ جنگل دئیت قدرت ءِ یک ندیستگیں طاقتے ءِ صورت ءَ اَست اِنت۔
کشار پاسپان
ڈھینچوا۔۔۔۔
گیابانیانی
باز کہنیں دزگہارے
وہدے دودمان ءَ وتی چم پچ کرتاں
پیشی مردماں دستہ زرتگ ننگار
تہ گرماگی موسماں
پہ مردمانی کمک ءَ
بال کرت اتک ڈھینچوا
ہمائیں ہمک رند گرماگی موسماں
آ پہ ہمراہ داری
کئیت انت
پہ ڈگار ءِ ننگار ءَ گوکاں
'ھکّل کنت۔۔۔۔
ءُ
دان ءِ کشارانی
پاسپانی ءَ کنت
٭٭٭
یک دراج دُمبیں ءُ سیاہیں مُرگے کہ گلّاہانی کشار ءِ پاسپانی ءَ کنت۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
شپ چراگ
شپ ءِ مانشانگ ءَ گوں آزمان ءُ درچک
شپ چراگاں چہ بے
کساس ءَ پُر بوتاں
دیم پہ آزمان ءَ
بالیں شپ چراگاں
مہر ءِ سوت بندات کرت
ءُ ہمک نیمگ ءِ
کوراں
وتی دیم پہ دریا ءَ داتگ
گیابان ءَ شنگیں
شپ چراگانی سوتاں چہ
مہوا شیرکن بوہان ات
تہارونکی ءَ شپ چراگاں
دائمی وش گٹی کرتگ ات
نزاناں کجا دربرتگ آہاں اے سوت
شپ چراگ شپ ءِ نہ کُٹوکیں راگ اتاں
شپ ءَ راکہ چہ وتی دوستدارءَ
باز مہر ات
آئی ءَ را ماں تہاری ءَ ہمے چماں چہ چارتگ ات
ءُ مدام وتی گیابان ءُ آزمان ءِ تہا
مہر ءِ آپ درنز
اتگ اَت
٭٭٭
مہوا :
یک درچکے کہ ہندوستان ءِ گیشتریں
دمگاں است انت، ءُ ایشی ءِ بر پہ دوا ءُ شراب ءِ اڈ کنگ ءَ کارمرزبیت۔
باگھ
اڈئے!
تو پرچا منی راہ ءَ بند ئے ؟
من تئی برات اوں
گیابان ءَ چہ گوزوکیں
باگھ ءَ گوں ڈیک دئیگ ءَ پد
کسے ءَ انچو گشت
پدا باگھ ءَ آئی ءِ راہ نہ بست
داں ہما روچ ءَ آ بنی آدم ءُ باگھ
یک ذات بوتاں
٭٭٭
یک اسپیتیں مزارے بلے چہ مزارءَ کمے کستر انت۔ کڑوکھ آدی واسی آئی ءَ وتی
خاندان ءِ یک بہرے لیک انت۔
خَدّی ءِ نوک
خَدّی ءِ نوک
پہ اوست چاریت۔۔۔
تِلہی پُلّانی اوست
پُلّانی کوہسار ءِ سرا
آہانی دوچار کپگ ءِ جاہ
مدامی پکّ ءَ انت
خَدّی ءِ موسم ءَ
ماہ ماں کوہساراں بیت
ءُ
استال ماں زمین ءَ
آسکھوا ءِ گیابان ءَ
چو شپ چراگاں سرپنت
داں خَدّی ءِ ہلاسی ءَ
ماہ ءُ استال
تِلہی ءُ سکھوا پُلّانی ہمراہ بنت
پدا آئوکیں خَدّی موسم ءَ
پہ دوچار کپگ ءِ اوست ءَ واتر بنت
٭٭٭
خَدّی یک تہوارے ، آدی واسی خدی موسم ءِ اولی نوک ءِ گندگ ءَ گوں وتی
دودءُ رسمانی روچاں ٹہین انت۔ چَیت ءِ ماہ ءَ آدی واسیانی خَدّی تہوار بندات بیت۔
خدی ءِ ہمے موسم ءَ تِلہی ءُ سکھوا ءِ پُل سرپنت۔
شہر ءَ چہ دور
یک ہلکے
کہ کوہی ہلک ءَ شمار کنگ بیتگ ات
یک مہر کنوکیں جودے ءَ را
تہنا ءَ یلہ کرتگ
ءُ بے تواری ءَ دُور شت
تہ چاریں نیمگ ءَ چارت ءُ
آئی ءَ وتی ہمراہ ءَ راگشت
جان ! سوت الہانی ءَ گوں
منا بل من وشنود
باں
ماندر ءِ ساز کنگ ءِ وہدءَ
اینکہ منی نزیک ءَ میا
پُشت ءِ دیوال
ءُ تئی ماندر
منی اوپار ءِ میان ءَ
پیداک انت
اے وھدءَ
دوستدار ءِ بازیں دزبندی ءَ چہ
زمین کمے نرم بوتگ ات
کُلّاں آئی ءَ را جاہ دات
اے وہد ءَ آئی ءِ پُرمہریں تران ءَ چہ
گس ءِ دیوال ام
کمے کنزاتگ اَت
٭٭٭
گِل ءَ
چہ اڑکرتگیں یک سازی سامانے کہ کڑوکھ آدی واسی آئی ءَ چہ سازجن انت۔
٭٭٭
Post a Comment