ہُکم ءِ یکّا | سمّو بلوچ

فوٹو : ریگزار

 

ہُکم ءِ یکّا

سمّو بلوچ

تاجکؔ منی ہمریشءُ ہم سَنداَت۔ مایکّیں میتگءِ مردم اِتیں۔ من انگہ اوں اے گپّءَ پکّا نیاں کہ باریں آمنا دوست نہ بوتگ اَت یا من آئیا نادوست اِتاں؟ کہ منی چمّاں چوکُنٹگءَ اَت۔ اے مرد دانکہ زندگ اَت گشئے زمینءِ سرا نہ ترّاِت، پادئے منی دلبندءِ سرءَ ایراِتنت…… من جیڑگایاں کہ تاجکؔءِ زندءَ من اینچو پرچا ناگیگ اِتاں ……؟ بلئے منا سرجمیں پسّہ یے نہ رسیت…… راستی ہمیش اِنت تاجک ہروہدءَ کہ گوں من دپ کپت من تکانسر بوتاں …… من مُدام جُہد کتگ اَت، ہمودا کہ اے موجود اَت اودا مہ رواں …… باریں پرچا……؟

چناہا تاجکءِ ہیلءُ عادت چو شر نہ اِتنت کہ مردم ئے شرّیں مردمے بگشیت…… مُدام دَمکانی تہا چوّک اَت…… کدی ہم سنگینیں ہبرئے نہ کت۔ نیزگاریں کہولےءِ چُک اَت،کارءُُ روزگارءَ نہ اَت۔ آئیءِ سرجمیں متاء بس کندگ اَت۔ من وَ ہجبر اے وابءَ نہ دیستگ اَت…… بلئے من جزماں کہ ایشیءَ وابءِ تہا ہم کند اِتگ اَت۔ ہر گپّءِ سرا کندگ، ملنڈءُ مسکرا………… زندگی، مَرگ ہر چیزءِ سرا توازہ…… یکروچے اُمیتؔءَ جست کت…… ”تاجک ترا وَ دمانے بے کندگءَ نہ بیت، بلئے تئی پِت من بہِ کندگءَ نہ دیستگ…… چو پرچا؟“

”منی پِتءَ وتی کندگ بینکءَ جمع کتگ اَنتءُُ چیک بُک ئے منا داتہ…… ہمیش اِنت من ئے کشّگایاں ……“ ءُ پدا رُست تاجکءِ آزماں درّیں ٹہکے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

٭

تاجکؔءِ پِت بیگتؔ…… ہَو بیگتؔ کسءَ کندگءَ نہ دیستگ…… بیگت ہما مردمانی تہا اِنت کہ منا آہانی دیوانءُ ہبر سک دوست بنت…… من مُدام کہ بیگتءَ گنداں دل گُشیت گپّ ئے بہ پرما………… من کہ ہر وہدءَ آئیءِ دیمءَ چاراں منی چمّاں اے چاگردءِ رنگداریں عکسءِ ”نیگیٹو“ پدّر بیت…… انّوں یکروچے من شُتءُ کِرّئے نشتاں ءُ ہبر پرمات………… تہ گُشگءَ ات…… ”سالءُ سن منا یات نہ اَنت بلئے ہما زمانگءَ کہ انگریز نوکی چَرے مُلکاں پدی بوتگ اَت…… مئے نزّیکءِ شہرءُُ میتگاں تہنا یک بچّکے اَت کہ سرئے ڈنّءَ اَتءُُ گیوارئے کشءَ کشّ اِتگ اَت………… ءُ آ من اِتاں …… مہلوکءَ منا گوں اجبیں چمّاں چار اِتگ اَت…… بلئے منا چہ پاگءُ کُلاہءَ وتی سر دوست تر اَت………… بلئے مرچی کہ شمئے دُرسانی سر ڈنّءَ اَنتءُ ٹاپ رستہ…… شما دُرس منی وامدار اِت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ناکو تو کدی سیاست کُتہ یا آئیءِ تہا بَہر زُرتہ……؟ من جست کت

”انّاں ………… من داں ہوش کُتہ…… ہمے اِش کناں کہ بیگت گنوکے………… گنوک کُجا سیاست بکنت……؟ بلئے ہما وہداں کہ اے ملکءَ اولی مارشل لاء لگّ اِتءُُ سائنسدان ماہءِ سرا رؤگءِ جہکءُ جیکان اِتنت…… من ایوب خانؔءَ چِٹی یے نبشتہ کت کہ اے سائنسدان دروگ بندانَت…… ءُُ اگں تَو لوٹ ئے کہ ماہءِ اصل حقیقتءَ بزانئے ءُُ اے ہم بزانئے کہ ماہءِ تہا ہپت تَہریں توار ودی بیتءُُ اے توار کجام کجام اَنت……؟ گڈا من اے راستیاں ترا گُشت کناں …… بلئے پہ اے کارءَ من دو لک کلدار لوٹاں …… مُپتءَ نہ گشان ئے………… اے چٹی من دیم داتءُ بیہال بوتاں …… کساس بیست روچ یا ماہےءَ رند ہمے چٹیءِ پسّہ منا سر بوتءُ آئیءِ تہا نبشتہ اَت کہ ”سرکارءَ گوں تو ہمدردی اِنت…… بلئے انّوں مئے ہزانہءِ تہا اینچو زرّ نیست کہ ما تئی دلءِ تبءَ ترا کمک کت بکنیں ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

اے چِٹی انگہ اوں منی کِرّا ایر اِنت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

بیگت گپّءَ اَتءُُ مہلوک جم بوّان اَت…… منا سک وش بوّگءَ اَت…… یکےّ وَ اے ہاترا کہ بیگتءِ گپّ کنگءِ وڑءُ ڈول منا سک دوست بوتگ اَت…… …… ءُ دومی اے ہاترا کہ مہلوک ءِ تہا تاجک اوں گون ات۔۔۔۔۔ءُ سک نگیگ اَت۔۔۔۔پرچا کہ آ ہم چو آ دگراں وتی پِتءَ گنوکے سرپد بوتگ اَتءُ آئیءِ گپّاں پشل بوتگ اَت…… بلئے پدا بیگت چہ دیوانءَ پاد اتک…… زاناں دم ئے برتگ اَت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ایش اَت…… بیگت…… تاجکءِ پت۔ برے برے من سک پریشان باں کہ تاجکءُ بیگتءِ تہا اینچو تپاوت پرچا؟ تاجک گندگءَ سارءُُ سرپد اَتءُُ پدا مئے زمانگءِ مردم اَت…… گوں من ہور رُستہءُُ مزن بوتہ…… گڈا منیءُ آئیءِ نیامءَ اے چُنیں کؤرے تچگءَ اَت ………… کہ من ایشیءِ دیوانءَ نشت نہ کُت…… الکاپءَ دو ہبر کت نہ کُت……؟ یکروچے من کزدن شُتانءُُ کِرّئے نشتاں …… کندگانی توار ئے آزمانءَ دزجنگءَ اَت…… دُرس ہبرءَ اِتنت………… دیوان اَت…… منا ہچّ کِمارئے نہ کت…… گشئے زاناں منی آہگءُ نندگءَ سہی نہ اِنت…… ہما وڑ گپّءَ اَت…… ہما دابءَ کندگءُ ٹہک دیگءَ اَت…… من کمّیں گیگ کتءُُ گُشت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ 

”ہاں تاجک چِہ گپّے تو سک کندگائے……؟“

”پرچا زاناں …… مرچاں پہ کندگءَ تئی رزا گِرگ کپیت……؟“

ءُ پدا ہمینچکیں مزنیں ٹہکے داتے کہ منی جانءِ پُٹ پاد اتکنت…… من انگہ وتی تہا واتر نہ بوتگ اِتاں …… کہ گُشگءَ لگّ اِت…… ”لہتیں مردم من گنداں سک حیراناں …… ایشانءَ پہ کندگءَ ہم چٹیءُ عرضی دیگ کپیت………… چُشیں بہیلیں مردم…… دست اِش ہالیگ انت…… چم ئے چو ہما کرکینکءَ انت کہ چَولاں آؤرتہءُ تیابءَ دَور داتگنت کہ بُنءَ ابیدء ترمپے سوریں آپءَ دگہ ہچّ ئے پشت نہ کپتہ…… ءُُ وتی لُنٹ اِش وت وَیراں کتگ اَنت …… اڑے اے مردم زندءَ چُش اَنت…… مَرگءَ رند وَ مردمءَ اِشانی سرءَ کندگ اوں نئیت“ ءُ پدا ہما وڑیں مزنیں ٹہکے کہ مردم بُہ گُڑیت۔

٭

تاجُکءَ زندگیءَ کارءُ دھندہ نہ کت۔بلئے ہر وہدءَ بہ دیستیں ہمے گمان بوت کہ انّوں چہ کارءَ  مُوکل ئے گپتہءُ پیداک اِنت.........مدام ھیدءَ جانشود،گُدئے چِلءُُ مِیدئے شنگ اتنت۔منا ہر وہد ہمے سما بوت کہ ایشیءِ تہا انچیں چیزے نشتہ کہ مدام کارءَ اِنتءُ مردءَ پہ دمے آرامءَ نندگ نئیلیت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ہر جاگہ بہ شتیں جوڑہ یے پتّائے کیسّگءَ اَت۔انچو کہ چار مردم یکجاہ بوتیں وتی بڈّءِ چادرئے پچ کتءُ پتّا ئے کش اتنت۔ایشیءِ کار بس ہمیش اَت۔شپ بہ بیت یا روچ مدام ہمے دمکانی تہا وئیل اَت۔ءُ بِہ ہاموش نہ اَت................یا وَ ھبرءَ اَت یاکندگءَ اَتءُُ برے برے دوئیں ہوار کپتگ اتنت۔تو نہ زانتگ اَت کہ کندگءَ اِنت یا ھبرءَ...................؟

یک روچے رموؔءَ چہ دیوالءِ پُشتءَ توار جت...............”ہاں تاجُک چُنت بازی کٹّ اِتہ؟“

رموؔءِ توارئے پجّاہ آؤرتءُُ گُشتے”تو اڑے دیوالءَ آ دیم اوں گِندئے...............؟

رَموؔءَ پسہّ دات”تو چیرئے بلئے تئی کندگ درا اَنت“

داتے بلائیں ٹہکے...............  ”چوں کناں رموؔ.............من وتی ہلاری ایں کندگاں چو کوٹکیں چُکّاں قبر کت نہ کناں“

٭

منا مرچی پہ تاجُکؔءِ کندگاں سک زہیر کنگءَ اِنت............من توامیں وہدءَ آئیءِ میّتءِ سرءَ اوشتاتگاں کہ انّوں نہ انّوں ٹہکے دنت...........بلئے ہچ پہ ہچ،

گرماگی تپس اِتگیں روچے.............سک گرم اِنت۔من اوشتاتگیں دُرسیں مردمانی دیمءِ سرءَ چاراناں.............بلئے آئیءِ کندگ ہچ جاگہ پدّر بُوّگءَ نہ انت۔.................من وَ بہہ گمان نہ کتہ کہ اے مرد چو زوت مریت................ءُ پدا چو آ دگہ حانوادہیں مردمانی وڑا مریت...................من چاران اِتاں................توامیں مردم وتی رنگءَ اتنت..................بس تاجُکؔ وتی رنگءَ نہ اَت.............پہ دمانے منا انچو سماء بوت گشئے زاناں اے تاجُکؔ نہ اِنت..............تاجکؔءَ مرگءِ وہدءَ وتی تہا دگہ مئے وڑیں مردمے نادینتگءُ وت لِکّ اتِہ.................چو نہ اِنت اے کمبہتءَ ہُکمءِ یکّا چیر داتہ.................؟منی دل منا سکین دیگءَ اَت کہ من ایشیءِ کیسگاں بچاراں...................من جزماں کہ چیر داتگیں یکّا الّم ایشیءِ کیسگےءِ تہا در کئیت.............بلئے منا توکل نہ بوت.........اگں منی جاگہءَ تاجُک بوتیں ءُ آئیءِ دلءَ ہمے گپّ بیاتکیں آئیءَ لازم میتّءِ کیسگّ چاراتگ اتنتءُ یکّا درگیتکگ اَت...............ءُ پداانچو ٹہک ئے دات کہ مہلوکءِ ارساں وتی کِشک بہ شمشتیں..................بلئے............من وَ تاجُکؔ نیاں......................ءُ من تاجُکؔ بُوّگ ہم نہ لوٹاں۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

٭٭٭٭