مرگانی بال ۔۔۔۔ سعید عزیزاللہ

بلوچی گدار نویس واجہ منیر بادیی

منیر بادینی ءٍ آزمانک مرگانی بال بلوچی ءٍ جوانیں کسہانی لڑا ہوار کنگ بیت ـ اے آزمانک کسان انتـ بلے وتی بُنی حیال ءُ پلاٹ ءٍ سبب ءَ سک مزنیں بستارے داریت ءُ نوکیں بلوچی آزمانکانی تہا شمار کنگ بیت ـ مرگانی بال علامتی رنگ ءَ نویس اتگیں یک استعاراتی آزمانکے ـ چوناہا مُرگ آزات حیالی ءٍ علامت زانگ بیت اے آزمانک ءٍ تہا مُرگ انچیں حیالانی چیدگی جہگیری ءَ کنوک دیما آرگ بوتگ  ـ  منیر بادینی ءٍ آزمانکاری ازم ءٍ سرا دگہ نبشتانکے ہمے کتاب ءَ ہوار انت ہمے آزمانک ءٍ باروا اودا ہم من لکھ اتگ ات  بلے چہ اے آزمانک ءٍ زیات دوست بؤگ ءَ دوار اے نگدی چمشانک ءَ دراج تر کنگ ءُ لکھگایاںـ  منیر بادینی چوناہا فکشن ءٍ تہا وتی مزنیں مقامے داریت ءُ حاص اے وڑیں ساچشتکاری کاری ءَ کمال ءٍ واہند انت ـ 

مرگانی بال یک نفسیاتی پشدرے ءَ نویسگ بوتگ ـ کارست من غسل خانہ ءٍ تہا پتریت آئرا مرگانی بال ءٍ حیال کئیت ـ یک روچے آ چہ سنگتے ءَ وام زوریت نوں آئرا غسل خانہ ءَ پترگا گوں ہمے وامانی حیال کئیت ءُ محسوس کنت کہ آ چاہ یے تہا کپتگ ـ اے حیال چہ مرگانی بال ءَ ترس ناک ءُ گران ات ـ کارست من لہتیں وہد ءَ پد وتی گھڑی ءَ بہا کنت واماں ہلاس کنت تو یک وار پدا مرگانی بال آئی ءٍ حیالانی تہا بال بالُک جنان بیت ـ 

اے آزمانک لُکّ انت بلے ایشی تہا بازیں چیزے ھست انت ـ اے کسہ چہ راستی ءٍ شرّیں مارشتاں پُر انت ـ حیال وَ حیال انت لہتیں سبک تر زانگ بیت ءُ لہتین ءٍ تورشت گران بیت ـ اے انسانی فطرت انت کہ وشی ءٍ حیال وشتر یا ارزان تر بنت وہدیکہ چاگرد یا مردمانی دیما حجالتی ءٍ مارشت وامداری ءٍ حیال ءٍ مارشت یا دگہ انچیں ملامتیں کارے ءٍ باروا حیال کنگ ترسناک بیت ـ اے آزمانک ءَ اگاں بچارئے وہدے اے کارست ءٍ سرا دگہ پکر نیست آ مرگانی بال ءٍ سبکیں حیال ءَ گندان جیڑیت وہدے کمو زر وام زوریت اے وشیں یا سبکیں حیال رؤت گار بیت ایشی بدل ءَ وہم ءُ ترس حیالانی تہا جاہ کنان کنت ـ ہر چینکس جہد کنت کہ ہما کہنیں حیال واتر بیا انت بلے تاں اے حد ءَ روان کنت کہ شرتر ہمے سرپد بیت کہ جان ءٍ شودگا یلہ بدنت  ـ من لوٹاں اے آزمانک ءَ گونڈ گران رپورٹڈ دیم ءَ آران بہ کناں دانکہ کسہ ءٍ اندری کسہ زانگ بہ بیتـ ۔

آزمانکار وتی آزمانک ءَ چوش بندات کنت، وہدے آ غسل خانہ ءَ پتریت آئرا بالی مرگانی حیال کئیت پہ وشی سیٹی جنان دنتاناں برش جنت، ریش تراشیت گوں ہر ڈبی ءٍ آپانی بر ریچگا انچو ماریت کہ آ گوں مرگاں ہوار بال کنان انت ـ کارست من اے جہد ءَ نکنت کہ آئرا جانشود ءٍ تہا مرگانی بال ءٍ حیال پرچا کئیت ـ اے ضرورت ءَ ہم نہ محسوس نہ کنت چیاکہ مرگانی حیال آیگ حرابیں چیزے ھم نہ انت ـ اے کارست ہمینکس ھیل بوتگ کہ آئرا مرگانی بال ءٍ حیال گوں جانشود ءٍ دروازگ ءٍ پترگ ءَ کاینت ـ وہدے آوتی غسل ءَ ہلاس کنت مرگانی حیال چہ آئی ءٍ پکر ءُ دماغ ءَ درکپان بنت آوتی ہمک روچی کاران دلگوش بیت ـ 

یک روچے اے کارست بے زری ءَ بازار ءَ ترگا بیت چہ دگہ سنگتے کمو وام لوٹیت کہ چیزے بگیپت ءُ بوارت ـ سنگت آرا لہتیں زر وام دنت ـ آ ورگ وارت لاپ ءَ سیر کنت لوگ ءَ واتر کنت ـ دوئمی سہب ءَ آ وہدے غسل خانہ ءَ پتریت گڑا حیران بیت کہ آئرا چہ براہداریں بالی مرگانی بدل ءَ چہ آئی ءٍ دوست ءَ وام کرتگیں زرّانی حیال آیگا ات ـ 

ادا نبشتہ کار مارشت ءُ احساس ءٍ گپ ءَ علامتی رنگ ءَ نوکیں اندازے ءَ جنگا انت ـ انچیں مردم ھست کہ آ چہ مارشتاں زبہر انت آ وتی زرتگیں وام ءَ وتی دماغ ءَ نیار انت ءُ ھچ وڑا نہ جیڑ انت کہ دومی مردم چی سرپد بیت یا چاگرد منی اے نزوری ءَ چون چاریت ـ بلے وام ءٍ پر بؤگ ءَ حساسیں مردم تکانسر بیت وہم ءٍ شکار بیت اندری مارشت آئرا بے تاہیر کنان کن انت ـ 

کارست من حیران بیت اے وڑیں حیال پرچا کاینت؟ کوشش کنت کہ وامانی حیال ءٍ بدل ءَ مرگانی حیال ءَ وتی دماگ ءَ جاگہ بدنت بلے وامانی حیال آئی ءَ جہل تر بران انت انچش محسوس کنت کہ آ چاہ یے ءٍ تہاکپگا انت درآیگ ءُ در ءُ توجیل ہم نیست ـ دگہ یکے منا سردیں آپ انگت برریچگا انت کہ آئی تیوگیں جان درہگا ات ـ 

اے وڑا کارست من یک حیالی سزایے ءَ دوچار انت ـ نوں اے حیال چہ مرگانی بال ءٍ توار ءَ چینکس جتا ات چینکس ترسناک ات چینکس گران تر ات ـ کارست من ایوکا اے گپ ءَ زانت کہ آئی ءٍ دماگ ءٍ سرا چینکس جبر بؤان ات نوں آ چہ جان ءٍ شودگ ءَ ترس آماچ بؤان کرتگ ات ـ آئی ءَ لوٹ ات کہ جانشود ءَ بھ نہ پترگ ءَ ابید اے بدیں حیالانی دور کنگ مشکل انت ـ آئرا مرگانی توار پکار ات ـ مرگانی توار ءٍ متلب اداانسان ءٍ حیالانی آزاتی انت ـ اگاں مردم ذہنی ناوشی ءٍ دیمپان بوت مستریں گم یا بے تاہیری ہمیش انت ـ 

آئی ءَ ہمے شرتر زانت کہ غسل ءَ یلہ بدنت ـ گڑا آئی ءَ ارادہ کرت کہ ہچ غسل مہ کنت، یک ہفتگے آئیا جان نہ ششت چیاکہ گوں جانشود ءٍ پترگا آئرا وامانی حیال آیگ ءٍ ترس ات ـ تاں باز روچ ءَ آئی ءٍ جان نہ شودگ ءَ جان زیات چل بوت یا خازگ بوت ـ 

کارست من ءَ گوں وتا ہمے فیصلہ کت غسل کنگ کپیتـاے وڑا کار نہ چلیت آئی ءَ پرواہ نہ داشت گوں وامانی گرانیں حیالاں جان ششت ـ نوں آئی ءَ ہمے گرانی ہم دوست ات ـ بلے دل ءٍ توجیل سازگ ءَ ات کہ چی بکنت ـ 

دگہ ہچ وڑ نیست ات آئی ءَ وتی دست ءٍ گھڑی بہا کرت وتی سنگت ءٍ داتگیں وامان ءَ ہلاس کرت ـ ایدگہ روچ ءَ جانشود ءَ پترگا گوں یک برے پدا مرگانی حیال کارست من ءٍ دماغ ءٍ تہا بال کنان ات انت ـ 

گپ  ادا اے بیت کہ چہ زیاتیں احساس شرمندہی ءَ کارست من وتارا سک حجالت یا گران محسوس کنگا ات وہدے ہمے وام آئی پہ یک وڑے واترینت انت آئی ءٍ حیالانی تہا دوار سُبکی آیان بوت آ وتارا حیالانی جہان ءَ  گہتر سرپد بؤان ات ـ آزمانکار ءَ اے کسہ انسانی حیالانی جتا جتائیں تہر ءُ احساس ءٍ سرا نویس اتگ ـ لہتیں جاہ ءَ کسہ کار ءَ چہ وتا فلسفیانہ گپ ہم کسہ ءٍ تہا ہوار کرتگ اے سک جوان نہ انت چیاکہ کسہ وت کسان انت اے گپ کمو دراج تریں آزمانکانی تہا جاگہ دیگ بوت کن انت ـ یا اے گپ کارست ءٍ دپ ءَ دیگ بہ بوتین انت ـ اے وڑیں کسانیں آزمانک ءٍ تہا آزمانکار ءَ باید کسہ ءٍ تہا چہ وتی نیمگا گیش کرتگیں فلسفہ ءٍ گپانی جاگہ ءَ آزمانک ءٍ جند ءٍ تہا دگہ تاب ءُ پیچ بیارتیں شر تر ات ـ من کئیاں کہ فیصلہ بدیاں بلے منی حیال ءَ مرگانی بال بلوچی لبزانک ءُ منیر بادینی ءٍ شرتریں آزمانکانی تہا حساب بیت ـ 

.......................................

" بیاتئی دستاں رژاں "

سعید عزیزاللہ ـ 

کوہ سلیمان دمگ ءٍ سداں بلوچ شاعرانی تہا سے شاعر منا چہ وتی جوانیں درشانداب ءَ بے کساس دوست بنت ـ آیانی تہا اللہ بشک بزدار ءُ سلام چاکری ءٍ پجی ءَ سیمی مردم سعید تبسّم مزاری انت ـ سعید تبسّم مزاری ءٍ شعری دپتر چہ بلوچی اکیڈمی کوئٹہ ءٍ نیمگا چاپ ءُ شنگ کنگ بوتگ ـ کتاب ءٍ نام بیا تئی دستاں رژاں انت ـ سعید تبسّم مزاری ءٍ کلیں شعر سک براہ دار انت ـ من لوٹاں اے کتاب یا دومی لبزاں سعید تبسم ءٍ شاعری ءٍ سرا لہتیں گپ بہ بیت ـ 

روش ءَ مئے سغر  تافینتہ 

تانہاف ءَ اے جغر تافینتہ 

رودرآتکی یا سلیمانی گالوار ءٍ تہا تبسّم ءٍ شاعری سک جلوہ دنت بلے ایندگہ لہجہانی وانوکان ءَ اے گالوار ءٍ وانگ کمے مشکل بیت ـ ہمے شعر ءَ رخشانی یا مکرانی لہجہ ءَ بہ نویس ئے گڑا چوش بیت ـ 

روچ ءَ مئے سرگ تاپینتہ 

تاہاپ ءَ اے جگر تاپینتہ

میر ءُ مہتر ءَ دگہ ہچ چیز ءٍ فکر نیست آیان ءَ وتی جند ءٍ گم انت ـ تبسّم اے میراں شگان جنت کہ ایشانی اے شیتانیں مزن مرّی ءَ پورہیں شہر ءٍ لس مہلوک ءٍ زند عذاب کرتگ ـ میر ءٍ اے مزن مردی آں یا نازانتی آں شہر تیوگیں پاشینتگ یا تاپینتگ ـ 

میر ءٍ اے مزن مڑدی ءَ 

پُرّیں اے شہر   تافینتہ 

وہد ھمینکس مکر ءُ حیلہ ہنر ءُ رپک یا رد دیوکائی ءٍ اھتگ ـ کہ بے ہنر ءُ تچکیں مردم ہمک ساعت ءَ عذاب ءُ شدتاں دوچار انت ـ مروچیگ ایں نوبتانی سرا اے شعر پربندگ بوتگ ـ مروچی راستی چینکدر گران انت ایشی ءَ ہر کس زانت ـ 

وخت ءٍ انگراں گرمیناں 

چنکر   بے   ہنر  تافینتہ 

...................

سعید تبسّم چہ راج دوست ءُ مردم داریں شاعران انت  راج ءُ ہند ءٍ ڈکھ ءُ ویلاں شعری رنگ ءَ دیما کاریت ـ چاگردی جیڑہاں آ وتی شعرانی تہا گوں زبردستیں ڈکشن ءُ سک جلوہ داریں گوناپے ءَ جاگہ دنت ـ آ گشیت کہ گوں حون واریں زوردار ءُ مہتراں من مڑاں پہ وتی حقاں گوں ظالماں من  جنگ کناں ہچبر  پشت ءَ نہ کنزاں ـ 

حون  وارنت ہماں زور   دارنت ہماں 

من ہماں ظالمیں  رستراں گوں مڑاں 

...................

تو من سک جنجال کرتگ تو منا ہمودا رسینتگ کہ اودا رسگ ءَ مردم چہ زند ءَ گیش مرگ ءَ واھشمند ءُ واہگدار جوڑ بوتگ ـ من ہما جاہ ءَ رستگاں کہ دگہ راہ پشت نہ کپتگ ـ 

تو مناں دیم داثہ ہماں  ہند ءَ 

زیند گران باریں موت اڑزانیں 

..................

یہ دستے محرمینے مئی سرا کئے 

ڈغار ءَ ایر  کفی روشے حُذا  کئے 

دستونک پربندگ ءَ سعید ءٍ حیال ءُ زبان باز شیرکن انت ـ مہرانکی شعر ءٍ تہا ساہ ءٍ  گوں مہرانی مہار ءَ مہر بندگ ءُ نازرکیں دل گوں دوستدار ءٍ مہپرانی ٹال ءَ بندگ اے شعر ءٍ براھداری ءَ کارمرز کنگ بوت انت ـ اسلیں بلوچی لبزان ءَ سادگیں ءُ تچکیں رہبندے ءَ شعری رنگ ءَ آرگ ءَ سعید زانت کار انت ـ 

مں وثی ساہ گو مہرانی مہار ءَ بستہ 

نازکیں دل گو تئی مافر ءٍ تار ءَ بستہ 

غزل ءٍ پربندگ ءَ سعید تبسّم قدرت ءَ دگہ یک تام ءُ حیالے ءٍ واھند کرتگ ـ سعید تبسّم ءٍ شاعری ءٍ تہا واب  مہر  عشق  زلف مہپر  ڈکھ  رژن  روچ  سیاہیں شپ  زبان  ظلم  میر زند  رستر  انگر  تاہاپ گیابان  جگر  ءُ حون ہما لبز انت کہ گندگ بنت وانوک اے ارزانی سرپد بیت کہ چاگردی راجی نفسیاتی ءُ مہرانکی بزاں بازیں بنگپانی سرا آئی ءٍ شاعری وتی مٹ وت انت ـ اگاں اے شعری گچین بیا تئی دستاں رژاں  ءَ یکے ہورتی ءَ  بہ چاریت آ چشیں شعرے درگیتک نہ کنت کہ آ نزوریں یا خرابیں شعرے بہ بیت ـ نزوری الم ءَ چہ ساچشتکار ءَ بیت بلے اے کتاب ءَ اگاں وانوک بہ چکاس ایت نزوریں شعر آئرا نہ رسیت ـ وتی دستونک ءُ  لچہانی تہا آئی ءَ گوں کمال ءَ پُرکاری کرتگ ـ سعید تبسّم ءٍ شاعری بلوچ راج ءٍ بزگی پدمنتگی ءَ پیش داریت ـ  آ گوں زبان ءُ وتی زمین ءٍ اوبادگانی درداں جتا نہ بیوکیں حیالانی شاعر انت ـ 

مں چھریناں تئی زلفانی نیاما 

وتی موڑدانغاں دست ءٍ دہیناں 

.....................

کسے چے داث میارے کنٹغان ءَ

گلاباں   دامنے    دڑتہ مروشی 

سعید تبسّم گشیت کہ ایوکا کنٹگ میاریگ کنگی نہ انت مروچی گلاباں بزاں پلاں مئے دامن تل تل کرتگ ـ ایوکا دژمناں مارا تاوان نہ داتگ مارا دوستانی شگاناں کشتگ دوستانی بیوفائی ءَ زند گران کرتگـ شاعر گوشگا انت مئے بربادی ءَ وتیگانی دست ہم مان انت ـ 

........................

مناں   مئی     لاش جند ءٍ کوفغائیں 

مں چوں زیراں اے دڑداں بے سریناں 

................

آں    روش       ترا رژن نہ    داں آنہی     دف ءَ بند 

آں شف کہ نہ داں سہب ہماں سیاھیں شف ءَ شوش 

گیشواری بکن ئے  گڑا اے شعر چوش بیت ـ شاعر گوشگا انت کہ آ روچ کہ ترا رژن نہ داں چہ آئی ءَ اومیت مدار آئی گپ ءَ مجن چیاکہ  آئرا پائدگ نیست ءُ ھمے حساب ءَ آ شپ کہ نہ داں سہب آ سیاھیں شپ ءَ را ہم بسوچ ـ آشپ کہ بامسار نہ بیت چشیں شپ ءَ را سوچ ـ 

...................

جوان اث یا حذا مں ہچ مہ زانتیں 

مناں     تاواں کثہ   اے  سرپذی ءَ 

 سرپدی مردم ءَ چینکس بزگ ءُ بدحال کنت یک مردمے ھچی ءَ سرپد نہ انت آ ھچ وڑا اینکہ عذاب یا نفسیاتی کش ءُ چیل ءٍ شکار نہ بیتـ زانگ یک مزنیں عذابے تبسّم اے حیال شعری گوناپ ءَ دیما آؤرتگ ـ 

............................                                                                       

مئیں    حوناں    آف   رنگا    گندغائے 

زمیں تفسی گوں مئیں حون ءٍ پُھڑی ءَ 

بلوچستان یا بلوچ سعید تبسّم ءٍ دگہ مزنیں بن گپے زانگ بیت ـ ادا حون ءٍ پہ حق ءَ رچگ شعر ءٍ تہا جاگہ دیگ بوتگ ـ وانوک شعرانی تہا مارشت ءُ کیفیت ءَ وتیگ یا وتی چاگرد ءٍ  سرپد بیت ـ سعید مزاری کتہ کاریں شاعرے زانگ بیت ـ آئی ءٍ حیال ءُ پکر مزن انت شاعری ءٍ درشان پلگار انت ـ گندگا آ یک زبان دوستیں لیکہے ءٍ منوکیں شاعر انت ـ 

............................ 

بلوچی زبان ہمک بلوچ ءٍ پجار انت ـ زبان ءٍ وارث اگاں زبان ءَ وتیگ مکنت یا یلہ بکنت ئے گڑا زبان گار بیت اے وڑا زبان ءٍ گاری ءَ پد آ قوم ہم زوت گار بیت ـ سعید ءٍ شاعری ہمے لیکہ ءٍ نیمگا زور پر کنت کہ وتی جند ءَ ہوار وتی زبان ءٍ پجار گار بؤگ ءَ نئیلگی انت ـ  زبان ءٍ پریات ءٍ سرھال ءَ سعید تبسم مزاری وتی یک باز ڈولداریں لچہے ءٍ تہا گشیت ـ

 مئیلث مناں کلاں گشئے 

کھلث مناں  من گار  باںاں

من   گار باں   شا گار باں

٭٭٭

Tags شرگداری